Tescil No : 1590
Tescil Tarihi : 16.05.2024
BaÅŸvuru No : C2022/000351
BaÅŸvuru Tarihi : 20.10.2022
CoÄŸrafi Ä°ÅŸaretin Adı : Düzce Bıçağı
Ürün / Ürün Grubu : Bıçak / Halılar, kilimler ve dokumalar dışında kalan el sanatı ürünleri
CoÄŸrafi Ä°ÅŸaretin Türü : Mahreç iÅŸareti
Tescil Ettiren : Düzce Ä°l Tarım ve Orman MüdürlüÄŸü
Tescil Ettirenin Adresi : Kültür Mah. 737.Cadde 11 Merkez DÜZCE
CoÄŸrafi Sınır : Düzce ili 

Kullanım Biçimi : Düzce Bıçağı ibaresi ve mahreç iÅŸareti amblemi, ürünün kendisi veya
ambalajı üzerinde yer alır. Ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde
kullanılamadığında, Düzce Bıçağı ibaresi ve mahreç iÅŸareti amblemi,
iÅŸletmede kolayca görülecek ÅŸekilde bulundurulur.
Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Düzce Bıçağı; çelik malzeme kullanılarak tasarlanan bıçağın dayanıklılığının artırılması, yüzeyinin
iÅŸlenmesi, sap takılması ve kılıfın yapılması suretiyle Düzce ilinde el iÅŸçiliÄŸiyle ve kiÅŸiye özel tasarlanarak üretilen
bıçaktır.

Tasarlanan bıçağın kullanım amacına ve uygulanacak yüzey süsleme sanatına baÄŸlı olarak paslanmaz çelik,
karbon çeliÄŸi, takım çeliÄŸi ve Åžam çeliÄŸi kullanılır. Düzce Bıçağının yüzeyi ustanın tercihine göre, gravür, rodajlama,
kakma, kabartma (rölyef) gibi süsleme sanatları ile iÅŸlenir. Ayrıca bıçakların sap ve kılıflarına minyatür, tezhip ve
ebrû gibi süsleme teknikleri de kullanılabilir
Düzce Bıçağı namlu (bıçak) ve sap olmak üzere iki bölümden oluÅŸur. Ayrıca kılıf Düzce Bıçağının
tamamlayıcı bir ögesidir.
Düzce Bıçağının sap kısmı ise iki ÅŸekilde hazırlanır.
Kapak saplı namlu (full tang): Çelik kuyruk kabza ile aynı geniÅŸlikte olup kuyruÄŸun sonuna kadar uzanır.
Kuyruk saplı geçme namlu: Sap tipine göre ÅŸekillenen namludur. Çelik sapa sıkıştırılır. Kabza çeliÄŸi sararak
dışardan görünmesini engeller.
Düzce Bıçağının sap kısmı bıçağın elde tutulan kısmı olup bıçağın ağız kısmının büyüklüÄŸüne, kullanılacak
malzemenin türü veya yapım tekniÄŸe göre farklı ölçülerde yapılabilir. Bıçağın sapında kullanılan malzeme fark
etmeksizin iki teknik sap bulunur. Bunlar “yekpare ve kapak” olarak adlandırılır. Bıçak sapı aÄŸaç, boynuz, kemik,
kösele veya madeni sapların iÅŸlenmesiyle imal edilir. Sap, yapımında kullanılan malzemenin türüne göre iÅŸlenir.
Ayrıca sap çeÅŸitli taÅŸ ve deÄŸerli madenlerle de iÅŸlenebilir.
Kılıf, bıçağın taşınmasına ve korunmasına kullanılır ve her bıçaÄŸa özel olarak yapılır. Kılıf deri, ahÅŸap ve
boynuz işlenerek yapılır.
Düzce ilinde uzun bir geçmiÅŸe sahip olan Düzce Bıçağının, coÄŸrafi sınırın kültüründe ve ekonomisinde
önemli bir yeri vardır. Düzce Bıçaklarında sap ve kılıfların iÅŸlenmesi ile yüzey süsleme sanatlarının uygulanması
coÄŸrafi sınıra özgü nitelikte olup el iÅŸçiliÄŸi ve ustalık becerisi gerektirir. Bu sebeplerle coÄŸrafi sınır ile ün bağı
bulunur.
Üretim Metodu:
Ustanın veya bıçak sahibinin tercihine göre kiÅŸiselleÅŸtirilen Düzce Bıçağı kullanım amacı ve uygulanacak
yüzey süsleme sanatına uygun çeliÄŸe (paslanmaz çelik, karbon çeliÄŸi, takım çeliÄŸi veya Åžam çeliÄŸi (Damascus) karar
verilerek tasarlanan bıçağın çelik türleri ve üretim aÅŸamalarına aÅŸağıda yer verilmektedir.
Paslanmaz çelik, paslanmaya ve korozyona karşı dayanıklı olduÄŸu için kullanılan en yaygın çelik türüdür.
Bakımı kolaydır ve az bakım gerektirir.
Karbon çeliÄŸi, keskinleÅŸtirme kolaylığı ve bir kenarı iyi tutma özelliÄŸi nedeniyle tercih edilir. Sert ve
dayanıklı olmakla birlikte paslanmaya eÄŸilimlidir. Bu nedenle paslanmaz çelikten daha fazla bakım gerektirir.
ÖrneÄŸin, 1095, 1075 ve 1055 popüler yüksek karbonlu çelik bıçaklardır.

Åžam çeliÄŸi birden fazla çelik türünün üst üste konulup dövülme, uzatma ve katlama iÅŸinin defalarca
tekrarlanması tekniÄŸi ile üretilen bir çelik türüdür. Ayırt edici bir desene sahiptir ve gücü, dayanıklılığı ve keskin
kenar tutma yeteneÄŸi ile bilinir.
Takım çeliÄŸi, çok dayanıklı olduÄŸu için ağır kullanım için tasarlanmış özel bıçaklarda kullanılır.
Åžekil verme: Üretimde kullanılacak çelik, düzgün bir lama haline getirilir. Üzerine bıçağın modeli çizilir ve
bıçağın ana hatları genelde aşındırma teknikleriyle ÅŸekillendirilir. Bıçağın kesici aÄŸzı dövülerek veya aşındırılarak
açılır. Üst tesviyesi yapılarak bıçağın üzerindeki pürüzler giderilir ve ısıl iÅŸleme hazır hale getirilir.
Isıl iÅŸlem ve su verme: Kömürlü veya propan ocak, çeliÄŸin cinsine göre 800 ila 1050 °C sıcaklıkta ısıtılır.
Yine çeliÄŸin cinsine göre havayla veya özel hazırlanmış ısıl iÅŸlem yağına daldırılıp soÄŸutularak çeliÄŸin sertleÅŸmesi
saÄŸlanır. YaÄŸda soÄŸutulan çelik, iyice soÄŸuyana kadar kenarda dinlenmeye alınır. Daha sonrasında 250 °C fırında
45-60 dakika tekrar ısıtılarak ısıl iÅŸlemde çelikte oluÅŸan gerginlik giderilir. Bu iÅŸlem ile çeliÄŸe, orta sertlikte esneklik
kazandırılır. Çünkü sert bıçak kırılgan olur ve bilenmesi zordur, yumuÅŸak bıçak ise çabuk körelir.
Balçak takılması: Balçak bıçak sapının önden gelebilecek darbelerden korunması amacıyla namlu ve sap
arasına konulan parçadır. Bu parça bıçağın tesviyesi, temizlik ve perdahı bitip bıçak sap takımına hazır hale
geldiÄŸinde hazırlanıp yerine alıştırılır. Isıl iÅŸlemden sonra namlunun temizliÄŸi bittiÄŸinde saptan önce yerine takılır.
Sap da balçaÄŸa göre yerine oturtulur.
Tesviye ve temizlik iÅŸlemleri: Isıl iÅŸlemde rengi deÄŸiÅŸen çelik, kalından inceye doÄŸru çeÅŸitli kumlarda
zımpara kullanılarak ısıl iÅŸlemde üzerinde oluÅŸan pütür, renklenme ve kalıntılardan temizlenip parlatılarak kabza
takılma aşamasına hazır hale getirilir.
Sap yapılması: Bıçağın sapında, müÅŸterinin talebine veya ustanın tercihine göre çoÄŸunlukla geleneksel
malzemeler kullanılır. Düzce Bıçağında sap, aÄŸaç (gürgen, ceviz, zeytin, gül, ÅŸimÅŸir, abanoz, maun, kestane dış
budak vb.), boynuz (geyik, keçi, manda gibi hayvan boynuzu), kemik, kösele veya madeni saplar kullanılır. Model
bıçaÄŸa uygun malzeme seçilerek geçme veya saÄŸlı sollu kapaklı sap modelleri iÅŸlenerek ÅŸekillendirilir.
Åžekillendirilen sap, perçin takımına hazır hale gelene kadar kuvvetli yapıştırıcılar kullanılarak sabitlenir. Sapın kaba
iÅŸlemleri bittikten sonra perçinleri takılarak tesviyesi yapılır. Perçin takmak için ister sap takılırken istenirse de sap
takıldıktan sonra perçin için delikler açılabilir. Perçinde genellikle pirinç malzeme kullanılır. Perçinin dövülerek
ÅŸiÅŸirilmesiyle sap bıçaÄŸa sabitlenir. Sapı yaparken müÅŸterinin isteÄŸine göre gerek kıymetli metallerle gerekse
kıymetli ve yarı kıymetli taÅŸlarla çok çeÅŸitli süsleme teknikleri de uygulanabilir.
Yüzey süsleme sanatlarının uygulanması: Düzce bıçaklarının ayırt edici özellikleri arasında, bıçakların namlu
ve tercihe göre sap kısımlarına uygulanan gravür, rodajlama, kakma, kabartma (rölyef) sanatları ile uygulanan
süslemeler yer alır. Ayrıca bıçakların sap ve kılıflarına minyatür, tezhip ve ebrû gibi süsleme teknikleri de
kullanılabilir.
Kılıf yapımı: Düzce Bıçağının kılıfı genellikle deri, ahÅŸap ve boynuzdan yapılır. Her usta, yapmış olduÄŸu
bıçağın kılıfını, bıçak modeline uygun olacak ÅŸekilde el emeÄŸi ve ustalık becerisiyle iÅŸleyerek ÅŸekillendirir.
CoÄŸrafi Sınır Ä°çerisinde GerçekleÅŸmesi Gereken Üretim, Ä°ÅŸleme ve DiÄŸer Ä°ÅŸlemler:
Düzce ilinde uzun bir geçmiÅŸe sahip olan Düzce Bıçağının, coÄŸrafi sınırın kültüründe ve ekonomisinde
önemli bir yeri vardır. Bu sebeplerle coÄŸrafi sınır ile ün bağı bulunan Düzce Bıçağının tüm üretim aÅŸamaları,
belirtilen coÄŸrafi sınırda gerçekleÅŸtirilmelidir